Odwrócona osmoza - odrzut i zużycie wody

Jeżeli rozważasz zakup systemu odwróconej osmozy, pewnie zastanawiasz się, ile wody marnuje odwrócona osmoza oraz czy rzeczywiście ma to duże znaczenie dla środowiska i Twojego budżetu. W tym artykule rozwiejemy Twoje wątpliwości i szczegółowo omówimy zagadnienia dotyczące odrzutu i zużycia wody w systemach filtrujących.

Odwrócona osmoza – czym jest odrzut wody?

Na początku musimy wyjaśnić kluczową kwestię – co oznacza odrzucona woda? Otóż odrzucona woda to ta część wody, która nie przechodzi przez membranę osmotyczną podczas procesu oczyszczania. Membrana osmotyczna, działająca na zasadzie półprzepuszczalności, przepuszcza tylko cząsteczki wody oraz niektóre mikroelementy, zatrzymując zanieczyszczenia.

Stosunek wody oczyszczonej do odrzuconej informuje, ile litrów wody jest zużywanych, aby uzyskać litr wody czystej. Standardowo w prostych systemach wynosi on od 1:4 do nawet 1:8, co oznacza, że aby uzyskać 1 litr czystej wody, 4-8 litrów jest odrzucane jako odpad. Taka woda nie nadają się już do picia bez dodatkowego uzdatniania, ponieważ zawiera skoncentrowane zanieczyszczenia.

Warto zapamiętać: Odrzucona woda to ciecz, która nie przeszła przez membranę, a jej głównym celem jest odprowadzanie zanieczyszczeń, aby nie odkładały się na powierzchni filtra.

Jakie zanieczyszczenia znajdują się w odrzuconej wodzie?

Woda odrzucona przez system odwróconej osmozy zawiera zanieczyszczenia usunięte z filtrowanej wody prosto z kranu. Są to między innymi:

• metale ciężkie (żelazo, mangan, arsen),
• sole mineralne (wapń, magnez),
• azotany,
• chlor i jego związki,
• związki organiczne (pestycydy, detergenty),
• bakterie i wirusy (w mniejszym stopniu).

Od czego zależy zużycie wody w odwróconej osmozie?

Zużycie wody przez system odwróconej osmozy zależy od wielu czynników. Najważniejsze z nich to:

• Ciśnienie wody w sieci – im wyższe ciśnienie, tym mniejszy odrzut i większa efektywność filtracji.
• Jakość wody wejściowej – im więcej zanieczyszczeń, tym większe zużycie wody, ponieważ membrana szybciej się zatyka.
• Temperatura wody – zimna woda zwiększa odrzut, ponieważ przepływ przez membranę jest utrudniony.
• Ilość poboru wody – przy krótkich i częstych cyklach filtracji odrzut wody wzrasta.
• Stan membrany – regularna wymiana i konserwacja membrany wpływa pozytywnie na zmniejszenie odrzutu.

Odwrócona osmoza – ile zużywa wody? Przykłady

Standardowa odwrócona osmoza wyposażona w zbiornik przy średniej jakości wody i ciśnieniu około 4 bary generuje odrzut w zakresie od 1:4 do 1:5. Oznacza to, że uzyskując litr czystej wody, tracisz 4-5 litrów wody.

Nowoczesne systemy zbiornikowe z wbudowaną pompą, korzystające z membran o wysokiej wydajności (400-800+ GPD), osiągają zdecydowanie lepsze wyniki. W tych systemach stosunek może wynosić od 1:1 do 1:2, niezależnie od ciśnienia sieciowego.

Standardowy zakres dla systemów ze zbiornikiem to od 1:3,5 do nawet 1:8. Warto pamiętać, że nieprawidłowe podłączenie lub brak regularnej konserwacji może ten stosunek jeszcze bardziej pogorszyć.

Przykładowe zużycie wody:

• Klasyczny system ze zbiornikiem (stosunek 1:5): Aby uzyskać 5 l czystej wody, zużyjesz ok. 25 l, a odrzut wyniesie ok. 20 l.
• Nowoczesny z pompą (stosunek 1:2): Aby uzyskać 5 l czystej wody, zużyjesz ok. 15 l, a odrzut wyniesie ok. 10 l.
• Bardzo wydajny system (stosunek 1:1): Aby uzyskać 5 l czystej wody, zużyjesz ok. 10 l, a odrzut wyniesie ok. 5 l.
• Niesprawny/źle ustawiony system (stosunek 1:8): Aby uzyskać 5 l czystej wody, zużyjesz ok. 45 l, a odrzut wyniesie ok. 40 l.

Filtr odwróconej osmozy – jak zmniejszyć zużycie wody?

Jeżeli zależy Ci na ograniczeniu odrzutu wody, możesz wprowadzić kilka istotnych usprawnień. Najbardziej efektywne sposoby to:

• Poprawa jakości wody wejściowej – montaż dodatkowych filtrów wstępnych na głównym zaworze wody.
• Zwiększenie ciśnienia wody – instalacja pompy podnoszącej ciśnienie znacząco przyczynia się do zmniejszenia ilości odrzutu. Wzrost ciśnienia powoduje efektywniejsze działanie membrany.
• Regularna konserwacja – wymiana filtrów wstępnych oraz okresowa kontrola membrany.

Czy odrzuconą wodę można ponownie wykorzystać?

Zdecydowanie tak! Choć woda odrzucona nie nadaje się do picia bez dodatkowej obróbki, możesz ją z powodzeniem wykorzystać w gospodarstwie domowym:

• do podlewania trawnika i roślin ogrodowych (jeśli nie zawiera dużych ilości soli),
• do spłukiwania toalety,
• do mycia pojazdów, kostki brukowej czy tarasu,
• w celach gospodarczych, np. mycie narzędzi lub sprzętu ogrodowego.

Odrzut wody w osmozie – podsumowanie

Odrzut wody jest integralną częścią procesu filtracji za pomocą odwróconej osmozy. Choć na pierwszy rzut oka może wydawać się niekorzystny, w praktyce można go znacząco ograniczyć. Pamiętaj, że zużycie wody zależy od wielu czynników, w tym jakości wody, ciśnienia oraz rodzaju systemu, jaki posiadasz. Regularna konserwacja, poprawa jakości wody wejściowej oraz instalacja pompy zwiększającej ciśnienie znacząco przyczynia się do zmniejszenia odrzutu, co wpływa pozytywnie zarówno na środowisko, jak również na Twój budżet.

Podsumowując, systemy odwróconej osmozy mają istotny wpływ na jakość wody, którą pijemy, a świadome zarządzanie odrzutem pozwala na ekologiczne i ekonomiczne wykorzystanie każdego litra wody.

Autor - specjalista ds. uzdatniania wody Maciej Waliduda